Silikon Kalıp Nasıl Yapılır
RTV2 silikon kauçuklar yüksek teknoloji ürünü malzemeler olup, seçilen tiplerin performanslarından maksimum ölçüde yararlanmak ve temel bazı kullanım hatalarını engellemek için uygulama detaylarına iyi şekilde hakim olmak gereklidir.
işlemeye başlamadan önce tüm ürün bilgilerinin elinizin altında olduğuna kesinlikle emin olunuz. Bu bilgiler gerekli olduğunda ürün teknik spesifikasyonlarından veya güvenlik veri sertifikalarından alınabilirler. Eger bu dökümanlar elinizin altında değil ise, ilgili satış ekibimizden talep edebilirsiniz.
Büyük miktarlarda RTV 2 silikon kauçuk karışımı için çeşitli üreticiler tarafından otomatik çift komponent karışım ve dozaj ekipmanları sunulmaktadır (üretici listesi için bize başvurabilirsiniz)
Tavsiye Edilen Temel Ekipman
Küçük miktarlarda karışım hazırlamak için sizler aşağıdaki temel ekipmanın tavsiye ederiz:
• Tartı (Ölçüm hassasiyeti 0,1 gr) veya ölçek veya pipet veya tek kullanımlık enjektör
• Metal veya plastikten (en iyisi polietilen), temiz ölçek
• Metal, ahşap veya plastikten spatula
• sert, kısa uçlu fırça
• Mekanik karıştırıcı (mesela yaprak kanatlı matkap; yoğurulabilir malzemeler için silindir veya hamur makinası)
• Vakum pompası (Yağ veya su fıskiyesi pompası) ve Vakum kabı (mesela cam veya plastik )
• Yağ çözücü solvent (mesela benzin, aseton, MEK)
Komponentlerin Hazırlanması
Dökülebilir kauçuklar ve komponentler (cam şeffaflığında özel tipler hariç) orjinal ambalajından her alınacakları zaman tercihan mekanik bir karıştırıcı yardımı ile, iyice karıştırılmalıdır. Depolama sırasında üründe bulunan maddelerin zamanla çökmesi söz konusu olabileceği için bu karıştırma işlemi homojen bir karışım elde etmek için gereklidir.
Yırtılma mukavemeti yüksek olan tipler için ise uzun süreli depolama sırasında belirli ölçüde akışkanlıkla kalınlaşma oluşabileceği için tekrar karıştırma ile optimum akışkanlığı sağlanması gerekir.
Komponentlerin Dozajlanması
Komponentlerin hassas şekilde dozajlanması önemli tavsiye edilir, çünkü ancak doğru dozajlama ile tekrarlanabilir çalışma süreleri ve vulkanizasyon süreleri elde edilir ve daha da önemlisi spesifikasyonlara uygun vulkanize olmuş parça özellikleri sağlanabilir.
Dozajlama islemi agırlık üzerinden (tartı ile) veya havim üzerinden (ölçek, pipet veya tek seferlik enjektör) yapılabilir. Kullanım bilgilerinde genelde agırlık üzerinden yüzdeler verildiği için, eger hacim üzerinden dozajlama yapılacak ise ürün teknik
spesifikasyonlarında veya güvenlik veri sertifikalarında verilen yoğunluk değeri üzerinden hacimsel oranın hesaplanması gerekecektir. Bu aynı zamanda otomatik dozaj ve karıştırma ekipmanları kullanıldığında da geçerli olacaktır.
Dikkat!
Eğer katalize edilmiş karışımın havası tartım ambalajında yapılacak ise, kapasitesinin katalize edilmiş kauçuk miktarının en az dört katı olmasına dikkat edilmelidir (bakınız içeri karıştırılmış havanın alınması’)
Kondenzasyon tipi RTV2 silikon kauçuklarında sertleştiricinin yanlış dozajlanması asağıdaki problemlere sebep olacaktır:
Fazla Dozajlanma:
• kısalmış çalışma süresi (normalin çok fazla üzerinde dozajlamada vulkanizasyon gerçekleşmemesi söz konusu olur!)
• Kontak malzemelere yapışma etkisi (astarlama etkisi!)
• ciddi şekilde artmış kimyasal çekme
• havadaki bağıl nemin etkisi ile beraber vulkanize olmuş parçanın sonradan sertleşmesi (‚kırılganlık’)
• yüksek yırtılma ve yırtık ilerleme özelligi olan tiplerde yırtılma mukavemetinin çok kısa süre içerisinde geriye gitmesi
Düsük Dozajlama:
• gecikmiş çapraz bağlanma reaksiyonu (extrem durumlarda hiç veya tam olmayan vulkanizasyon!)
• Kontak malzemelere yapışma etkisi (yapışkanlık etkisi!)
• yumuşak, „gevsek“, mekanik mukavemeti düşük ve şişme yatkınlığı yüksek vulkanize olmuş parça özellikleri
Uygulama:
Dökülebilir RTV2 silikon kauçuklar vakum yardımı ile havası alındıktan sonra mümkün olduğunda alçak seviyeden ince bir şerit halinde dökülmelidir.
Eger hava alma isleminin uygulanması mümkün degil ise o zaman döküm sırasında belirli bir hava alma etkisinin elde edilmesi için malzeme mümkün oldugunca yüksek bir seviyeden ince bir serit halinde dökülmelidir.
Eger tamamen kabarcıksız kontak yüzeyleri elde edilmek isteniyorsa veya sürülebilir bir tip kullanılıyorsa, önce ince bir tabaka halinde katalize edilmis döküm malzemesi kısa fırça yardımı ile hava kabarcıksız sekilde yüzeye sürülmelidir.
Bu tabaka vulkanize olmaya baslar baslamaz, henüz yapıskan halde iken, döküm sisteminde yukarda anlatıldıgı gibi döküm gerçeklestirilir, sürülebilir tiplerde ise bir spatula yardımı ile sürülür. Yogurulabilir tipler elle veya bir merdane yardımı ile uygulanırlar.
Çalısma Süresi ve Vulkanizasyon Süresi
Çalısma süresi veya kap süresi, yani katalize edilmis (katalizör karıştırılmış) kauçuk malzemenin henüz işlenebilir kıvamda olduğu süre, hem kondenzasyon tipi ürünlerde hem de adisyon tipi ürünlerde sıcaklığa çok bağlıdır.
Malzemenin ısınması ile bu süre ciddi oranda kısalır, soguması ile de uzar. Genel kural olarak her 7 °C için bu sürenin iki katına çıkacagı veya yarıya inecegi düsünülebilir. Vulkanizasyonun basladıgı kendisini viskositenin artması ile(kalınlasma, akıskanlıgın veya plastikligin azalması) gösterir. Bu sebeple toplam çalımsa süresi tamamen kullanılabilir sekilde görülmemelidir
Mümkün olduğunca katalize edilmiş karışım en düşük viskozitede olduğu hali ile, yani ince akışkan şekilde veya yumuşak pasta seklindeki halde kullanılmalıdır. Aynı zamanda vulkanizasyon süresi de kondenzasyon tiplerinde daha düsük oranda, adisyon tiplerinde ise çok daha önemli oranda sıcaklıga baglıdır.
Vulkanize olmus parçanın yapıskanlıktan çıktıgı süre, dökülmüs veya kaplanmıs parçanın zarar görmeden kalıptan çıkarılabildigi veya durumunun degistirilebildigi süredir.
Tam olarak vulkanizsayonun bittigi süre ise adsiyon tipi sistemler için bir kaç dakikadan kondenzasyon tipi sistemleri için bir kaç aya kadar degisebilir. Vulkanizasyonun tam olarak sona ermedigi durumlar, uzun süreli veya devamlı kalıp alma islemleri ile beraber vulkanize olmus parçanın sonradan vulkanizasyonun
devam etmesi ile kalıcı form degisikliklerine sebep olabilir!
Vulkanizasyonun yüksek sıcaklıklar uygulanarak hızlandırılması durumunda (Dikkat! kondenzasyon tipi sistemlerde 70 °C üzerine çapraz baglanma prosesinin geri dönüs riski dolayısı ile (reversiyon) çıkılmamalıdır), soguma sırasında kauçugun ısısal genlesme katsayısı dolayısı ile vulkanize olmus parçada ısıl hacimsel çekme olusacaktır. Kauçuk malzemenin ısıl genlesmesinin vulkanize olmus ve vulkanize olmamıs durumda gerçeklesmesine baglı olarak kap süresinin etkisine göre, oda sıcaklıgına soguma sırasında vulkanize olmus parçanın geometrisinde çarpılmalar olusabilir. Bu durum hem kondenzasyon tipi sistemlerde (burada ayrıca kimyasal çekme de ek olarak gelecektir) hem de adisyon tipi sistemlerde geçerlidir. Maksimum ölçü hassasiyetinin gerekli oldugu sartlarda vulkanizasyon daha sonra kauçugun kullanılacagı sıcaklıkta gerçeklestirilmeli veya ölçü degisiklikleri hesaplama veya deneme yolu ile tespit edilmeli ve dikkate alınmalıdır.
Sıcaklık altındaki ısıl genlesmenin kapalı bir sistemde, mesela bir gövde içerisinde vulkanizasyonda da dikkate alınması gerekir. Silikon kauçuklar kullanım sırasında ancak çok yüksek basınç altında sıkıstırılabildikleri için, kauçugun genlesmesine müsaade edecek hacmin olmadıgı ortamlarda ısıl genlesmeleri çok büyük basınçların olusmasına ve kuvvetli sekilde zarar verecek kuvvetlere sebep olacaktır.
Çalısma süresi ve vulkanizasyon süresi, çalısma sıcaklıgı ile ayarlanmalarının dısında ayrıca Inhibitor PT 88 veya ek katalizör EP kullanımı ile belirli limitlerde degistirilebilirler.
Detaylı bilgiler ve diyagramlar ilgili ürün spesifikasyonlarında bulunabilirler.
Vulkanizasyonu Engelleyici Durumlar
Kondenzasyon Tipi RTV2 Silikon Kauçuk Tipleri
Bu tür silikon kauçuklar hızla ve eksiksiz vulkanizasyon için düsük oranda da olsa neme ihtiyaç duyarlar. Kauçuk malzemede nem eksikligi olusması durumu ile ilgili bilgileri ‚depolama’ baslıgı altında bulabilirsiniz.Çevredeki havanın %40’ın altında bağıl neme sahip olası durumunda, vulkanize edilen parçanın havaya bakan yüzeyleri yapışkan hatta sıvı sekilde kalabilirler. Bu durumda odadaki havanın neminin uygun yöntemlerle(nemlendirici, ıslan bezler vs.) artırılması gereklidir. Bu durum basit bir nem ölçer ile kontrol edilebilir. Böyle bir problemle karsılasıldıgında malzeme içerisine su katılması uygun bir çözüm olusturmaz.!
Adisyon tipi RTV2 silikonkauçuklarda ise bir kısım malzemeler, vulkanize olmamıs karısımla kontak kurduklarında inhibitasyon’ denilen durumu olusturarak platin komplex katalizörün fonksiyonunu etkilerler. Bu malzemeler kauçuk ile kontak haline geçen ürünlerin (model, karısım aletleri vs.) yüzeyinden veya çevredeki havada bulunabilirler, örnegin inhibitasyona sebep olan malzemeleri salgılayan döküm reçinelerinin sertlestirildigi temperleme fırını veya etüv fırını gibi.
Inhibitasyona neden olan önemli malzemeler sunlardır:
• Kükürt, polisülfidler ve polisülfonlar gibi belirli kükürt bilesenleri, veya sülfür içeren diger malzemeler, tabii veya bazı sentetik kauçuklar gibi (mesela EPDM)
• Aminler, üretanlar ve amin içeren amin sertlestiricili epoxi reçineler, belirli poliüretanlar gibi
• organo metaller, özel organo kalay bilesenleri ve bunları içeren diger malzemeler, mesela kondenzasyon tipi RTV2 silikon kauçuklardan vulkanize olmus parçalar ve bunların sertlestiricileri
• farklı tabii ve sentetik yaglar, mumlar ve reçineler ve buna benzer madderi içeren malzemeler, bir çok kalıp ayırıcı ve hemen hemen tüm plastinil tipleri Bu sebeple ön denemelerle vulkanize olmamıs adisyon tipi silikon kauçukların, kontak halinde bulunacakları malzemelerler inhibitasyona ugramayacaklarına emin olunması tavsiye edilir. Uçucu madde kısımları, vulkanize olmus parçada kontak kısımlarında yapıskan
veya gözle görülür sekilde yumusak kalmıs yüzeyler veya bariz sekilde gecikmis vulkanizasyon bu tür bir inhibitasyonun göstergeleridir.